روز‌های اول شیوع کرونا، ترس و دلهره‌ای در دنیا و بعد از آن در کشورمان ایجاد شده بود که مردم از ادامه زندگی به‌صورت عادی واهمه داشتند تا مبادا به کرونا مبتلا شوند و راهی برای نجاتشان نباشد. حتی استفاده از ماسک، دستکش و شستشوی مداوم دست‌ها نیز حس امنیت کافی به افراد نمی‌داد و هر علامتی آن‌ها را نگران می‌کرد که مبادا کرونا گرفته باشند! آنقدر این ویروس ناشناخته بود که کسی نمی‌دانست چه زمانی و توسط کدام دارو یا واکسن قرار است که شرایط انتقال، ابتلا و مرگ و میر ناشی از این بیماری عجیب و ناشناخته کنترل شود؟ آن روز‌های سخت با وجود تحریم‌هایی که علیه کشورمان وجود داشت، دسترسی به دارو و بعد از آن تهیه واکسن را سخت کرده بود. در این میان دانشمندان کشور، دستشان را روی زانوهایشان گذاشتند و با تولید واکسن کرونا به خودشان تکیه کردند. به همین دلیل تولید واکسن کرونا در ایران از جمله دستاورد‌های مهم ملی دانشمندان کشورمان است که به سرانجام رسیده است.
وقتی خبر تولید واکسن کرونا در شرکت فایزر - بایو ان تک در جهان پیچید، دانشمندان ایران برای تولید واکسن کرونا در کشور دست به کار شدند و در کنار شرکت‌های متعدد دانش بنیان ۶ پروژه تولید واکسن برکت (در ستاد اجرایی فرمان امام)، پاستوکووک (انستیتو پاستور ایران)، کووپارس رازی (موسسه سرم سازی رازی)، فخرا (وزارت دفاع)، واکسن نورا (دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله) و اسپایکوژن در یک شرکت خصوصی برای تولید واکسن کرونا در کشور تلاش کردند و هر کدامشان توانستند دستاورد‌های خوبی به دست آورند. این در حالی است که تولید واکسن کرونا در ایران آن هم در بازه زمانی کوتاه به خصوص با توجه به عقب‌ماندگی خطوط تولید واکسن ایران در دهه‌های گذشته، یک اقدام بلندپروازانه و زمان‌بر به نظر می‌رسید. در این میان واکسن نورا به صورت کاملا بومی ساخته شد؛ مرکز تحقیقات علوم میکروبی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) با همکاری یک شرکت دانش بنیان با دستیابی به فرمولاسیون ساخت واکسن پروتئینی نوترکیب، نورا را در ۵ میلیون دوز واکسن تولید کرد و پس از اخذ مجوز‌های لازم از سازمان غذا و دارو در نخستین ماه‌های سال ۱۴۰۱ محموله‌ای حاوی ۳ میلیون واکسن را به وزارت بهداشت تحویل داد.

 

حسین سالم؛ مدیرعامل شرکت تولیدکننده واکسن نورا در رابطه با واکسن نورا به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «ایمن زایی واکسن نورا ۹۲ درصد و اثربخشی آن ۹۴ درصد است در حالی که میزان اثربخشی واکسن فایزر که مورد توجه بسیاری از کشور‌ها قرار گرفت، ۹۲ درصد اعلام شده است.»

او با اشاره به بومی بودن واکسن نورا اظهار می‌دارد: «تن‌ها واکسن در ایران که صفر تا صد آن در داخل کشور انجام شده، واکسن نورا است. مثلا واکسن اسپایکوژن از فاز دوم به بعد در ایران ساخته شده و برخی واکسن‌ها نیز با وارد کردن سویه‌ها به داخل کشور، تولید شدند.»

 

سالم در پاسخ به این سوال که چه میزان واکسن نورا تولید شده است، می‌گوید: «۵ میلیون دوز از واکسن نورا ساخته شده و به علاوه آن، ۱۰ هزار و ۳۷۰ دوز در کارآزمایی بالینی در فاز‌های یک، دو و سه مصرف شده است.»
او درباره توزیع واکسن نورا و تعداد موجودی فعلی آن می‌گوید: «سه میلیون دوز از واکسن نورا به وزارت بهداشت تحویل داده شده و در حال حاضر ۲ میلیون دوز از این واکسن وجود دارد که در صورت اعلام وزارت بهداشت، آن را به وزارتخانه تحویل می‌دهیم.»

سالم درباره برنامه برای صادرات واکسن نورا به خارج از کشور تصریح می‌کند: «تیمی از جانب معاونت علمی ریاست جمهوری جهت شرکت در نمایشگاه علمی، فناوری و صنعتی به ونزوئلا اعزام شد که در این سفر، برای تحویل ۲۰۰ هزار دوز واکسن نورا اعلام آمادگی شد که آن‌ها از این پیشنهاد استقبال کرده‌اند و قرار شد تا ماه آینده نتیجه را به ما اعلام کنند.»

او ادامه می‌دهد: «سیاست‌های قلدرانه آمریکایی‌ها اجازه نمی‌دهد واکسن‌های تولید شده از سمت ایران صادر شود. یا اگر هم انجام شود، صادرات با کندی و با تاخیر انجام خواهد شد. حتی امریکا به شرکت‌های اروپایی نیز اجازه صادرات واکسن و دارو‌های خاص نمی‌دهد. زیرا می‌خواهد سود کلانی که از انحصار این بخش می‌برد را از دست ندهد.»

سالم در پاسخ به این سوال که از واکسن نورا برای دوز یادآور کدام واکسن‌ها می‌توان استفاده کرد، می‌گوید: «طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی بهتر است از واکسن‌های نوترکیب برای دوز یادآور واکسن استفاده شود. از آنجایی که واکسن نورا یک واکسن نوترکیب است می‌تواند به عنوان دوز یادآور همه واکسن‌ها مورد استفاده قرار گیرد.»
او اظهار می‌دارد: «در حال حاضر افراد ۱۸ سال به بالا می‌توانند واکسن نورا را تزریق کنند. اقدامات اولیه برای اخذ مجوز تزریق این واکسن در گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال نیز انجام شده است چرا که این واکسن، آیتم‌های موردنیاز برای تزریق در این گروه سنی را دارد به همین منظور مدارکی به سازمان غذا و دارو داده شده است و امکان دارد طی ماه‌های آینده این مجوز گرفته شود.»

سالم در پاسخ به این سوال که آیا قرار است بعد از تجربه موفق تولید واکسن کرونا اقداماتی برای تولید سایر واکسن‌ها در داخل کشور نیز انجام خواهد شد، می‌گوید: «قطعا همینطور خواهد بود. در حال حاضر همکاران ما روی دو واکسن که یکی از آن‌ها واکسن پنوموکوک است که برای اطفال و افراد مسن مورداستفاده قرار می‌گیرد، کار کرده‌اند. کار‌های تحقیق و توسعه تولید این واکسن انجام شده و اگر بودجه‌اش تامین شود، شرکت ما آمادگی تولید این واکسن در حد نیاز کشور را دارد.»

او با توصیه به اینکه با شروع فصل سرما و پیش از وقوع پیک جدید ابتلا به کرونا، وزارت بهداشت دوز جدید یادآور را اعلام و از مردم برای تزریق واکسن جدید دعوت کند، می‌گوید: «پیش بینی می‌شود که پیک جدید کرونا را در اواسط پاییز و اوایل زمستان داشته باشیم؛ بنابراین بهتر است که وزارت بهداشت قبل از شروع پیک، اقدام به واکسیناسیون دوز یادآور کند. چرا که مردم معمولا دقیقه نود واکسیناسیون را انجام می‌دهند در صورتی که قبل از پیک باید واکسیناسیون انجام شود تا اثربخشی داشته باشد.»

سالم تصریح می‌کند: «در حال حاضر در بازار جهانی خیلی تمایلی به خرید واکسن وجود ندارد. مثلا در کشور ونزوئلا همانند کشور خودمان، اغلب سنین بالا، دوز اول و دوم را تزریق کرده‌اند، اما تمایلی به تزریق دوز سوم و چهارم نشان نداده‌اند. در صورتی که واکسن کرونا ممکن است یک مدت شدتش پایین امده باشد، اما سال‌ها ماندگار خواهد ماند، بنابراین تکرار واکسن برای همه از جمله گروه‌های حساس، ضروری می‌باشد.»

او درباره خواسته خود و سایر واکسن‌سازان از دولت می‌گوید: «ما و سایر واکسن‌سازان کشور می‌خواهیم که پتانسیلی که در حال حاضر برای فعالیت‌مان ایجاد شده است از بین نرود؛ و چنین خواسته‌ای مستلزم حمایت دولت است و اینکه سازمان علمی فناوری ریاست جمهوری که تا امروز از این امر حمایت کرده، حمایت‌هایی بیشتر از گذشته داشته باشد تا تیم‌ها برای حل مشکلاتی که حتی در بخش دارویی وجود دارد، رغبت کنند. به طور حتم اگر حمایت‌های دولت وجود نداشته باشد این صنعت نمی‌تواند روی پای خودش بایستد.»